Қазақстанда метрологияға 100 жыл
Семей губерниялық атқару комитетінің қаулысынан үзінді: «... 1923 жылғы 5 қарашадан бастап Семей қаласында және Семей қаласынан 10 шақырым радиус бойынша орналасқан барлық кенттерде өлшемдер мен салмақтарды тексеру және таңбалау жүргізілсін». Өте дәл өлшемдер мен аспаптардың көрсеткіштерін саудадағы және кәсіпорындардағы өлшемдер мен аспаптардың көрсеткіштерімен салыстыру жүргізілді. Бұл салыстырып тексеру деп аталды, ал мекемелер сәйкесінше салыстырып тексеруші мекемелер деп аталды. Осылайша Қазақстанда метрология тарихы басталған болатын.
Әлемде метрологияның дамуына байланысты әр ел ұлттық метрология институты мен заңды тұлғалардың метрологиялық қызметтерін қамтитын мемлекеттік өлшем бірлігін қамтамасыз ету жүйесін құрды. Олар елдегі өлшемдердің дұрыстығын қамтамасыз етеді, өлшеу эталондарын сақтайды және жетілдіреді, эталондарда жүргізілетін өлшемдерді өзара тану бойынша халықаралық жұмысты үйлестіреді.
«Бүгінгі таңда республикамыздың кәсіпорындарында 10 мыңнан астам метролог жұмыс істейді, олар күнделікті еңбегімен жоғары дәлдіктегі өлшемдер арқылы өлшем бірлігін қамтамасыз етеді және жұмыстарының мәні тұрғысынан ел азаматтарының қауіпсіздігін күзететін саптың қатарында», – деп атап өтті ҚазСтандарттың бас директоры Ғабит Мұхамбетов.
Қазақстан Республикасының эталон базасы 104 эталоннан тұрады, олар өлшемдердің: ұзындық, масса және байланысты шамалар, фотометрия және радиометрия, өлшемдердің физикалық-химиялық түрлері, термометрия және уақыт пен жиілік сияқты түрлері бойынша шамалар бірлігін беруді қамтамасыз етеді. Осы эталондар бойынша Халықаралық салмақ және өлшем бюросының (BIPM) KCDB деректер базасында өлшеудің немесе калибрлеудің ең жоғары деңгейін растайтын 93 СМС-жол тіркелген.
Метрологияның жүз жылдығы аясында мамыр айында «Өлшемдер – жаһандық сенімнің негізі ретінде» ұранымен Халықаралық метрология жөніндегі ғылыми конференция өткізу жоспарлануда.